Bezoek het charmante Bettona het balkon van Umbrië

Bettona wordt ook wel het ‘Balkon van Umbrië’ genoemd. Net als veel andere Etruskische nederzettingen ligt ook dit stadje hoog op een strategische positie en heeft het een fantastisch uitzicht over de Umbrische vallei ten zuidoosten van Perugia.

Binnen de oude middeleeuwse stadsmuren bevindt zich een prachtig historisch centrum. Het is een plaats die door de meeste bezoekers aan Umbrië wordt overgeslagen, omdat Bettona simpelweg niet of nauwelijks wordt benoemd in verschillende media. Aan de ene kant jammer, maar aan de andere kant behoudt het wel zijn authentieke charme.

Eindeloze steile weg heuvelopwaarts

Bettona is bereikwaar via een eindeloze steile weg heuvelopwaarts. Aan de rustige landweg staan wat cipressen en olijfboomgaarden. Hoe hoger we rijden des te indrukwekkendere worden de vergezichten. Eenmaal boven parkeren we de auto bij de verweerde stadsmuur en wandelen door een overdekte passage het centro storico binnen.

Geschiedenis van Bettona

Binnen de muren hangt een traditionele en landelijke sfeer, maar gedurende de lange geschiedenis van Bettona is dat wel anders geweest. Eerst werd de Etruskische nederzetting, toen genaamd Vettona, veroverd door de Romeinen en pas in de 12^e eeuw, na invallen van de barbaren, een onafhankelijke stad. Vervolgens werd het in 1352 vernietigd door Perugia, die alleen de kerken liet staan, om in 1367 weer opgebouwd te worden. Er is dan ook weinig overgebleven van de vroegere stad, behalve dan enkele delen van de originele Etruskische stadsmuren.

Tijdens de Renaissance was Bettona zeer invloedrijk en hebben verschillende machtige mannen over de stad geregeerd. De belangrijkste figuur was Crispolti, lid van een illustere familie uit Bettona die herhaaldelijk probeerde de stad onder de heerschappij van de kerk te brengen. In 1648 werd het definitief opgenomen in de pauselijke staten tot de eenwording in 1861.

Historisch centrum van Bettona

Onze wandeling in een wirwar van straatjes, doorgangen, pleintjes en binnenplaatsen komt uit op het centrale plein Piazza Cavour waar de Bettonezen samenkomen. We worden vriendelijk begroet en drinken een koffie bij een bar aan het plein. Hier lijkt de tijd wel eeuwenlang te hebben stil gestaan en het verleden is in elke hoek van het plaatsje tastbaar. De warme najaarszon staat laag en kleurt de herfstbladeren in goud- en okertinten.

De middeleeuwse en renaissancistische gebouwen zijn een lust voor het oog. Tussen de in opgetrokken bakstenen huizen en smalle straatjes liggen sier- en moestuinen verborgen. Een van de oudste voorbeelden van Bettona’s architectuur is de kerk van San Crispolto, gebouwd door benedictijnse monniken aan het begin van de 13^e eeuw om het graf van de 1^ste Umbrische bisschop en martelaar te bewaren. Hij is tevens ook de beschermheer van Bettona. Fascinerend is de Santa Maria Maggiore kerk die in 1225 werd ingewijd. Het stadhuis werd in de 14^e eeuw gebouwd en huisvest een kustmuseum.

Lokale gerechten

In de restaurants worden typische lokale gerechten geserveerd. Geroosterde gans en de piselletto, een zoete stevige peulvrucht, zijn enkele specialiteiten van Bettona. In de laatste week van juli wordt de Sagra dell’Oca, oftewel het Ganzenfestival gehouden. De straten zijn gevuld met mensen en tijdens zwoele zomeravonden wordt sappig ganzenvlees of tagliatelle met ganssaus gegeten.

In de omgeving zijn diverse archeologische vondsten gedaan. Komende van Porta Romana zijn delen van een Etruskische muur te zien en op weg naar het plaatsje Colle is een Etruskische tombe te bezichtigen.

We laten Bettona achter ons en zien families tussen de olijfbomen hun oogst binnenhalen. Dit is het landschap dat eeuwenlang kunstenaars heeft geïnspireerd. Het is een streek doordrenkt van geschiedenis en tradities, waar op de meeste plaatsen het massatoerisme nog niet is doorgedrongen. Tot op de dag van vandaag kunnen wij genieten van ongerepte natuur en authentieke dorpen, zoals Bettona.