Ontdek het levendige Grado, eiland van de zon

Gelegen aan de Adriatische kust, ver weg van alle drukke hotspots, ligt het schattige lagunestadje Grado. Deze historische badplaats wordt ook wel ‘het eiland van de zon’ genoemd en telt slechts 9.000 inwoners. Het ligt in de provincie Gorizia van de regio Friuli-Venezia Giulia.

Grado, gesticht door de Romeinen

De naam Grado is afgeleid van het Latijnse gradus, wat aanloophaven betekent. Het waren de Romeinen die het havenstadje stichtte en het met Aquileia verbond, want 2000 jaar geleden was dit een belangrijke levendige stad met meer dan 100.000 inwoners. De oude plaats was zelfs even belangrijk als later Venetië en Triëst. Tegenwoordig bestaat Aquileia uit overblijfselen van een ver verleden.

We rijden over de provincieweg 352 richting de kust. Het weidse landschap van de provincie gaat aan ons voorbij. De lange weg, omzoomd met bomen, brengt ons naar de lagunes van de streek. We passeren de belangrijke archeologische plaats Acquileia, UNESCO-Werelderfgoed, en rijden de smalle rechte dam op die Grado met het vaste land verbindt.

Schapenwolken weerspiegelen in zee en kleine eilanden rijzen op in de lagune. Als we achterom kijken zien we de in de verte de hoge pieken van de Dolomieten. Voor ons ligt Grado, een lang smal eiland dat de lagune van de Adriatische Zee scheidt. Het landschap is werkelijk prachtig en straalt rust en vrede uit.

De regio Friuli-Venezia Giulia wordt nog steeds door veel mensen als een verloren wereld gezien. De inwoners zeggen nog steeds dat ze dan wel aan de rand van Italië wonen, maar wel in het hart van Europa. Eeuwenlang is de regio een smeltkroes van culturen geweest, die allen hun erfenis hebben achtergelaten.

Historisch centrum van Grado

We wandelen door het historisch centrum en dwalen door een doolhof van smalle straatjes en over schilderachtige piazza’s. Sporen uit de periode van de Venetiaanse Republiek en van een oud Romeins fort zijn nog steeds terug te vinden. Vroegchristelijke basilieken dateren uit de 6^e eeuw, toen Grado werd verkozen als bisschopszetel. Prachtig is Santa Eufemia, rijk aan Byzantijnse mozaïeken en marmeren zuilen, maar ook de kleine Santa Maria delle Grazie.

In de 12^de eeuw verhuisde de patriarch van Grado naar Venetië en het levendige Grado veranderde in een slaperig vissersdorp. Pas na 1797 bloeide het weer op, toen het Oostenrijks-Hongaarse Rijk het tot een toonaangevende badplaats voor de Habsburgse adel maakte. Er kwam een binnenhaven, een promenade en er werden elegante villa’s gebouwd.

Grado is trots op zijn historisch centrum dat gemakkelijk te voet te verkennen is. Wij vinden dit het charmantste deel van het plaatsje en volgen een wirwar van calli en campielli, steegjes en hofjes. Oude vissershuizen staan dicht op elkaar en worden opgesierd met bloemen en planten. Overal kun je eten, want het vriendelijke plaatsje heeft tal van aantrekkelijke restaurants en bars, waar vooral vers gevangen vis op het menu staat.

Promenade van Grado

We laten ons blij maken met vis en zeevruchten, maar ook van gnocchi met gorgonzola en radicchio. Overheerlijk zijn de lokale friulische wijnen uit het heuvelachtige wijngebied Collio, waar de betere witte wijnen van Italië vandaan komen. Na onze lunch wandelen we over de mooie promenade van Grado, die rond het centrum loopt. Her en der staan banken om van het prachtige zeegezicht te kunnen genieten. Net als in vele andere kustplaatsjes zijn promenades vaak ook een verzamelplaats voor de lokale bevolking, waar men samenkomt om te praten en te flaneren.

Grado wordt het drukst bezocht tijdens de zomermaanden, wanneer de temperatuur van het zeewater omhoogschiet en de dagelijkse temperatuur gemiddeld rond de 28 graden ligt. Toch kan het er ook wel eens flink spoken, wanneer de warme zeewind tegen de koude Alpenwind botst en een korte hevige regenbui met veel onweer losbarst. Maar dat is meestal van korte duur en gezinnen genieten dan weer van zon, zee en strand.

Ontdek de Lagune

Het brede zandstrand strekt zich uit langs een promenade met pijnbomen en hotels. Naast diverse watersporten, kun je op de fiets stappen om zo de omgeving van de lagune te ontdekken. In de moerassen liggen vissershutten verscholen tussen het riet en zie je typische platbodems door het water glijden.

Aquileia

Op slechts tien minuten rijden van Grado kun je Aquileia bezichtigen. Samen met de stad Ravenna vormen ze een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Noordoost-Italië. Gesticht in 181 v.Chr. door de Romeinen, groeide Aquileia uit tot een commercieel knooppunt en was het de negende stad van het Romeinse Rijk. De ruïnes omvatten een forum, Romeinse huizen en een haven. Wij bezochten de prachtige vloermozaïeken in de basilica.

Het huidige Grado is een heerlijke plaats om te bezoeken waar je lekker kunt eten. Het vissersstadje heeft nog steeds zijn middeleeuwse flair behouden, maar er zijn ook moderne voorzieningen voor een onvergetelijke strandvakantie. Wie op zoek is naar zon, zee en strand, maar ook cultuur in combinatie met authentieke Friulaanse gerechten, is in Grado op het juiste adres.

Hotels in Grado

Booking.com